Negatywny wpis w SCHUFA? Nowy wyrok daje szansę na usunięcie

Negatywny wpis w SCHUFA – jak się bronić? Wyrok OLG Köln 2025 przełamuje trzyletnią blokadę

SCHUFA to najważniejsza niemiecka baza danych kredytowych. Wielu konsumentów doświadcza sytuacji, w której negatywny wpis, choć dług już spłacony, nadal blokuje możliwości życiowe: kredyt, mieszkanie, leasing czy umowa telefoniczna. Trzyletni okres przechowywania danych po spłacie zobowiązania nie znajduje podstawy prawnej ani w RODO, ani w niemieckiej ustawie o ochronie danych. To wynik tzw. kodeksu branżowego, który OLG Kolonia 10 kwietnia 2025 r. uznał za niezgodny z prawem.

W szczególności chodzi o przypadki, w których konsumenci zostali obciążeni negatywnym wpisem, pomimo że ich zobowiązanie zostało już uregulowane. Przykładowo: Pani S., która spłaciła zaległą fakturę telefoniczną dwa lata wcześniej, nadal miała w SCHUFA wpis jako „erledigt”. Gdy ubiegała się o wynajem mieszkania, właściciel odmówił podpisania umowy właśnie z powodu tego wpisu. Taki wpis – mimo że nie świadczy już o aktualnym zadłużeniu – nadal wpływa na ocenę wiarygodności płatniczej. To prowadzi do społecznego i finansowego wykluczenia, które nie powinno mieć miejsca w państwie prawa.

Wyrok OLG Kolonia z 10 kwietnia 2025 r. (15 U 249/24) uznał, że dalsze przechowywanie danych po spłacie zobowiązania narusza zasady RODO, zwłaszcza zasadę celowości (art. 5 ust. 1 lit. b) i ograniczenia czasu przechowywania (art. 5 ust. 1 lit. e). Sąd wskazał, że celem przetwarzania danych przez SCHUFA jest ocena ryzyka kredytowego. Gdy dług zostanie spłacony, cel ten znika, a dane muszą zostać usunięte.

To orzeczenie przełamuje dotychczasową praktykę trzymania wpisów przez 3 lata, nawet jeśli były już nieaktualne. Sąd powołał się również na § 882e niemieckiego Kodeksu postępowania cywilnego (ZPO), który przewiduje usuwanie wpisów w publicznym rejestrze dłużników maksymalnie po 6 miesiącach od spłaty zobowiązania. Jeśli państwowe rejestry działają szybciej i skuteczniej, tym bardziej należy oczekiwać takiego działania od prywatnych firm jak SCHUFA.

W praktyce oznacza to, że każdy konsument ma prawo do tego, aby wpis o spłaconym zobowiązaniu został usunięty niezwłocznie – bez czekania trzech lat.

W drugiej części artykułu dr Thomas Schulte wskazuje, że takie przypadki jak Pana P. czy Pani S. nie są odosobnione. Dla wielu ludzi w Niemczech konsekwencje długo przechowywanych wpisów w SCHUFA są katastrofalne. Nawet po uregulowaniu zobowiązania – i oznaczeniu wpisu jako „erledigt“ – osoby te doświadczają odrzucenia przez banki, wynajmujących czy usługodawców. Wyrok OLG Kolonia (15 U 249/24) to przełom: stwierdza, że SCHUFA musi niezwłocznie usuwać wpisy, jeśli dług został spłacony.

Publiczne rejestry dłużników w Niemczech przewidują maksymalny okres przechowywania danych do trzech lat, jednak w praktyce po potwierdzeniu spłaty wpisy usuwane są nawet po sześciu miesiącach (por. § 882e ZPO). SCHUFA jednak ignorowała te zasady, co skutkowało konfliktem z RODO. OLG Kolonia jednoznacznie uznał, że zasady branżowe nie mogą być sprzeczne z przepisami unijnymi. Obowiązują zasady minimalizacji danych i ograniczenia celu przetwarzania (art. 5 RODO).

W szczególności chodzi o przypadki, w których konsumenci zostali obciążeni negatywnym wpisem, pomimo że ich zobowiązanie zostało już uregulowane. Przykładowo: Pani S., która spłaciła zaległą fakturę telefoniczną dwa lata wcześniej, nadal miała w SCHUFA wpis jako „erledigt”. Gdy ubiegała się o wynajem mieszkania, właściciel odmówił podpisania umowy właśnie z powodu tego wpisu. Taki wpis – mimo że nie świadczy już o aktualnym zadłużeniu – nadal wpływa na ocenę wiarygodności płatniczej. To prowadzi do społecznego i finansowego wykluczenia, które nie powinno mieć miejsca w państwie prawa.

Wyrok OLG Kolonia z 10 kwietnia 2025 r. (15 U 249/24) uznał, że dalsze przechowywanie danych po spłacie zobowiązania narusza zasady RODO, zwłaszcza zasadę celowości (art. 5 ust. 1 lit. b) i ograniczenia czasu przechowywania (art. 5 ust. 1 lit. e). Sąd wskazał, że celem przetwarzania danych przez SCHUFA jest ocena ryzyka kredytowego. Gdy dług zostanie spłacony, cel ten znika, a dane muszą zostać usunięte.

To orzeczenie przełamuje dotychczasową praktykę trzymania wpisów przez 3 lata, nawet jeśli były już nieaktualne. Sąd powołał się również na § 882e niemieckiego Kodeksu postępowania cywilnego (ZPO), który przewiduje usuwanie wpisów w publicznym rejestrze dłużników maksymalnie po 6 miesiącach od spłaty zobowiązania. Jeśli państwowe rejestry działają szybciej i skuteczniej, tym bardziej należy oczekiwać takiego działania od prywatnych firm jak SCHUFA.

W praktyce oznacza to, że każdy konsument ma prawo do tego, aby wpis o spłaconym zobowiązaniu został usunięty niezwłocznie – bez czekania trzech lat.

Nowy standard prawny: co to oznacza?

• Konsumenci mogą żadać natychmiastowego usunięcia wpisu po spłacie zobowiązania
• Wpisy przechowywane bez celu naruszają art. 6 ust. 1 lit. f RODO
• Każdy ma prawo do odszkodowania za nieuzasadnione przetwarzanie danych (art. 82 RODO) – stawka minimalna: 500 EUR
• Warto powoływać się na wyrok OLG Köln oraz podobne orzeczenia np. BGH z 28.01.2025 r. (VI ZR 183/22)

W szczególności chodzi o przypadki, w których konsumenci zostali obciążeni negatywnym wpisem, pomimo że ich zobowiązanie zostało już uregulowane. Przykładowo: Pani S., która spłaciła zaległą fakturę telefoniczną dwa lata wcześniej, nadal miała w SCHUFA wpis jako „erledigt”. Gdy ubiegała się o wynajem mieszkania, właściciel odmówił podpisania umowy właśnie z powodu tego wpisu. Taki wpis – mimo że nie świadczy już o aktualnym zadłużeniu – nadal wpływa na ocenę wiarygodności płatniczej. To prowadzi do społecznego i finansowego wykluczenia, które nie powinno mieć miejsca w państwie prawa.

Wyrok OLG Kolonia z 10 kwietnia 2025 r. (15 U 249/24) uznał, że dalsze przechowywanie danych po spłacie zobowiązania narusza zasady RODO, zwłaszcza zasadę celowości (art. 5 ust. 1 lit. b) i ograniczenia czasu przechowywania (art. 5 ust. 1 lit. e). Sąd wskazał, że celem przetwarzania danych przez SCHUFA jest ocena ryzyka kredytowego. Gdy dług zostanie spłacony, cel ten znika, a dane muszą zostać usunięte.

To orzeczenie przełamuje dotychczasową praktykę trzymania wpisów przez 3 lata, nawet jeśli były już nieaktualne. Sąd powołał się również na § 882e niemieckiego Kodeksu postępowania cywilnego (ZPO), który przewiduje usuwanie wpisów w publicznym rejestrze dłużników maksymalnie po 6 miesiącach od spłaty zobowiązania. Jeśli państwowe rejestry działają szybciej i skuteczniej, tym bardziej należy oczekiwać takiego działania od prywatnych firm jak SCHUFA.

W praktyce oznacza to, że każdy konsument ma prawo do tego, aby wpis o spłaconym zobowiązaniu został usunięty niezwłocznie – bez czekania trzech lat.

Ekspert:
Dr Thomas Schulte, adwokat z Berlina, specjalizuje się w ochronie danych, prawach konsumentów i reputacji. Już w 2008 r. polecany przez magazyn Capital za doświadczenie procesowe. Współpracuje z międzynarodowymi kancelariami prawnymi (ABOWI LAW, Association of European Attorneys). W działaniach prawnych stawia na skuteczność, przejrzystość i ochronę reputacji klienta.

Kontakt:
Kancelaria Adwokacka Dr. Thomas Schulte
Malteserstraße 170, 12277 Berlin
Tel.: +49 (0) 30 – 22 19 220 20
E-Mail: dr.schulte@dr-schulte.de
www.twoj-adwokat-w-niemczech.com

Negativer SCHUFA-Eintrag – wie kann man sich wehren? Urteil des OLG Köln 2025 durchbricht die 3-Jahres-Sperre

Die SCHUFA ist die wichtigste deutsche Auskunftei für Kreditdaten. Viele Verbraucher erleben die Situation, dass ein negativer Eintrag – obwohl die Schuld längst beglichen ist – weiterhin ihre Lebensmöglichkeiten blockiert: Kredite, Mietverträge, Leasingverträge oder Mobilfunkverträge. Die gängige Praxis, dass Daten auch nach Begleichung der Schuld drei Jahre gespeichert bleiben, hat keine gesetzliche Grundlage – weder in der DSGVO noch im deutschen Bundesdatenschutzgesetz. Grundlage war bislang ein brancheninterner Verhaltenskodex, den das OLG Köln am 10. April 2025 für rechtswidrig erklärt hat.

Insbesondere geht es um Fälle, in denen Verbraucher trotz beglichener Verbindlichkeiten weiterhin mit einem negativen Eintrag belastet werden. Beispiel: Frau S., die eine alte Mobilfunkrechnung bereits zwei Jahre zuvor beglichen hatte, wurde bei der Wohnungssuche abgelehnt, weil der Vermieter den SCHUFA-Eintrag als Zeichen mangelnder Zahlungsfähigkeit wertete. Ein solcher Eintrag – auch wenn längst „erledigt“ – wirkt weiterhin auf die Bonitätsbewertung. Das führt zu sozialer und finanzieller Ausgrenzung, die in einem Rechtsstaat nicht hinnehmbar ist.

Das Urteil des OLG Köln vom 10. April 2025 (Az. 15 U 249/24) stellte klar, dass eine weitere Speicherung nach Schuldentilgung gegen die DSGVO verstößt – insbesondere gegen den Zweckbindungsgrundsatz (Art. 5 Abs. 1 lit. b) und das Prinzip der Speicherbegrenzung (Art. 5 Abs. 1 lit. e). Ziel der SCHUFA-Datenverarbeitung ist die Bewertung des Kreditrisikos. Ist die Schuld getilgt, entfällt dieser Zweck, und die Daten sind zu löschen.

Dieses Urteil durchbricht die bisherige Praxis der pauschalen 3-Jahres-Speicherung. Das Gericht berief sich auf § 882e der deutschen Zivilprozessordnung (ZPO), wonach Einträge im öffentlichen Schuldnerverzeichnis spätestens sechs Monate nach Schuldentilgung gelöscht werden müssen. Wenn staatliche Register schneller und effektiver löschen, muss dies auch von privaten Unternehmen wie der SCHUFA erwartet werden.

In der Praxis bedeutet das: Jeder Verbraucher hat das Recht auf unverzügliche Löschung eines Eintrags nach vollständiger Zahlung – ohne die bisherige Dreijahreswartezeit.

Im weiteren Verlauf des Artikels zeigt Dr. Thomas Schulte auf, dass Fälle wie die von Herrn P. oder Frau S. keine Einzelfälle sind. Für viele Menschen in Deutschland haben die lang gespeicherten SCHUFA-Einträge katastrophale Folgen. Selbst nach Begleichung der Schulden – und mit Vermerk „erledigt“ – werden sie von Banken, Vermietern oder Dienstleistern abgelehnt. Das OLG-Köln-Urteil (15 U 249/24) ist ein Wendepunkt: Es verpflichtet die SCHUFA zur sofortigen Löschung nach Zahlung.

Öffentliche Schuldnerregister sehen eine maximale Speicherfrist von drei Jahren vor – in der Praxis werden Einträge jedoch oft bereits nach sechs Monaten gelöscht (vgl. § 882e ZPO). Die SCHUFA ignorierte diese Vorgaben und geriet damit in Konflikt mit der DSGVO. Das OLG Köln stellte unmissverständlich klar, dass brancheninterne Kodizes nicht über dem Unionsrecht stehen dürfen. Maßgeblich sind die Prinzipien der Datenminimierung und der Zweckbindung (Art. 5 DSGVO).

Was bedeutet dieser neue Rechtsstandard konkret?

• Verbraucher können die sofortige Löschung eines Eintrags nach Schuldentilgung verlangen
• Speicherung ohne Zweck verletzt Art. 6 Abs. 1 lit. f DSGVO
• Betroffene haben Anspruch auf Schadensersatz bei unrechtmäßiger Datenverarbeitung (Art. 82 DSGVO) – Mindestbetrag: 500 EUR
• Das Urteil des OLG Köln sowie vergleichbare Urteile, etwa des BGH vom 28.01.2025 (Az. VI ZR 183/22), sind hierfür heranzuziehen

Experte:
Dr. Thomas Schulte, Rechtsanwalt in Berlin, ist spezialisiert auf Datenschutz, Verbraucherrechte und Reputationsschutz. Bereits 2008 vom Magazin Capital für seine Prozesserfahrung empfohlen. Kooperationspartner internationaler Kanzleien (ABOWI LAW, Association of European Attorneys). Seine rechtliche Strategie basiert auf Effektivität, Transparenz und dem Schutz der Würde seiner Mandanten.

Kontakt:
Rechtsanwaltskanzlei Dr. Thomas Schulte
Malteserstraße 170, 12277 Berlin
Tel.: +49 (0) 30 – 22 19 220 20
E-Mail: dr.schulte@dr-schulte.de
www.twoj-adwokat-w-niemczech.com